Kunst in videovorm blijft voor mij wennen; het is te abstract, te lawaaiig of ik haak af vanwege de lengte. Vaak ben ik in het museum na een halve minuut uitgekeken op een dergelijke performance. Nu geldt deze ervaring voor meer mensen weet ik uit mijn omgeving.
Het museum De Pont in Tilburg exposeert momenteel Time Changes Everything van de IJslandse kunstenaar Ragnar Kjartansson (1976). Zijn werk is een mix van video-installaties, performance, schilderkunst, theater en popmuziek. Deze tentoonstelling veranderde mijn mening over videokunst waarschijnlijk omdat Kjartansson treffend het onderbewuste bedient.
Religieuze proporties
‘De tentoonstelling omvat een uiteenlopende reeks werken waarin de kunstenaar in mantra-achtige herhalingen de tijd oprekt tot bijna religieuze proporties,’ vertelt ons de aankondiging.
Als je ervoor openstaat ervaar je die bijna religieuze proporties meteen wanneer je de voormalige wolspinnerij binnenloopt. Een zich herhalend akkoord in E-mineur galmt door de zalen, voortgebracht door het werk Woman in E, dat bestaat uit een vrouw met een elektrische gitaar om haar nek in glitterjurk op een podium omringd door een gouden decor waarop ze onregelmatig het akkoord aanslaat. E-mineur wordt universeel geassocieerd met melancholie en is bijzonder geschikt voor het uiten van gevoelens van weemoed. Het kunstwerk-team bestaat uit 14 performers die elkaar om de drie uur afwisselen.
Verderop in een aparte zaal worden we verrast door No Tomorrow – acht vrouwelijke performers, allen met akoestische gitaar. Het hypnotische werk is in De Pont voor het eerst te zien als zesdelige video-installatie. Staand in het midden van de installatie trekken de dansers traag gitaarspelend en zingend voorbij terwijl het geluid uit dertig verschillende geluidskanalen tot je komt. Het is een ode aan de liefde, de jeugd, de muziek en de schoonheid en een ode aan het moment waarvan je zou willen dat het eeuwig voortduurt.
Handelaar in gevoelens
Via een pikdonkere gang komen we te terecht bij een muurvullende video-registratie waarin de band The National hun nummer A Lot of Sorrow, dat drie minuten duurt, zes uur achter elkaar speelt. De tijd wordt dus maximaal opgerekt waardoor het voor mij onbekende nummer, met name door gebruik van close-ups, een enorme kracht en emotie uitstraalt.
In de tentoonstellingsflyer lezen we: ‘Tijd verandert ons perspectief en onze emoties terwijl het leven doorgaat. En als je de tijd maar lang genoeg weet op te rekken, door scènes eindeloos te herhalen, lijken we er zelfs van los te komen. En dat weet Kjartansson als geen ander te bewerkstelligen.’
Een recent statement van kunstenaar Brian Eno geeft deze stelling een diepere laag: ‘Het heeft lang geduurd voordat ik het idee kon omarmen dat wij kunstenaars in feite handelaren in gevoelens zijn. Kunst is de plek waar we bekend raken met die gevoelens, waar we ze opmerken en ervan leren – leren wat we leuk vinden en wat niet – en van daaruit beginnen ze te veranderen in bruikbare gedachten.’
De werken van Kjartansson in De Pont komen in de drie zalen, binnen anderhalf uur tot wasdom. De IJslander toont met Time Changes Everything dat hij een vakkundige handelaar in gevoelens is.
De expositie in De Pont loopt nog t/m 29 januari 2023.
Geef een reactie