In de herfst luister ik vaker naar Eva Cassidy dan in de andere seizoenen. Het tragische verhaal van deze in november 1996 op 33-jarige leeftijd overleden Amerikaanse zangeres is inmiddels wel bekend: pas na haar dood kreeg ze de roem en eer die ze volgens velen eerder verdiend had. Soms namen deze loftuitingen behoorlijke ernstige vormen aan en werd ze bijna aanbeden als een heilige. Maar als je leest over haar levensverhaal en haar intieme en bijzondere nummers beluistert, is dat ergens wel te begrijpen. Ook ik raakte jaren terug gegrepen door deze kwetsbare zangeres, die bovendien op dezelfde dag jarig was als ik. Onlangs schafte ik haar prima geschreven biografie aan van de Nederlandse muziekjournalist Johan Bakker, die ermee in 2012 The People’s Book Prize won.

Wat Eva Cassidy onder meer bijzonder maakte, is dat ze niet hield van de glitter en glamour van het artiestenbestaan. Haar enorme introversie is opvallend, maar maakt Cassidy tegelijkertijd sympathiek en authentiek. Tijdens haar hele loopbaan worstelde de zangeres, ondanks haar kolossale talent en muzikaliteit, met haar onzekerheid. Haar podiumpresentatie was zeker in de beginjaren een groot probleem: ze keek het grootste deel van de avond naar de grond. Het liefst stond ze tussen de achtergrondzangers om niet alleen in de spotlights te staan. Haar beste vriendschappen en samenwerkingen waren vaak met tegenpolen, zoals de extraverte funkgitarist Chuck Brown en haar IJslandse vriendin Anna Karen Kristinsdottir. Met deze mensen naast haar kon de blonde zangeres mooi op de achtergrond blijven.

Typerend waren ook haar contacten met platenmaatschappijen. Meestal wilden deze dat Cassidy zich focuste op een bepaald terrein, maar ze wilde zich absoluut niet in een hokje laten stoppen en zingen wat ze mooi vond. Haar artistieke vrijheid en het volgen van haar muzikale hart waren veel belangrijker dan het najagen van commercieel succes. Dit feit gecombineerd met haar postume succes roept al snel de vergelijking met Vincent van Gogh op, van wie Cassidy in The National Gallery of Art in Washington ‘Roulins baby‘ bewonderde, onder andere vanwege het gebruik van het groen.

De vergankelijkheid was een belangrijk thema in het werk van Cassidy. Ze had een voorkeur voor teksten over dood en verloren liefdes. Toch is dit zeker geen eendimensionale treurigheid: troost en verlangen zijn hieraan onlosmakelijk verbonden. Dit is ook terug te zien in haar spirituele kant. Cassidy hield van gospelmuziek waarbij gevoel een belangrijke rol speelde, maar er ook gewezen werd op een concrete uitweg uit de misère. Haar geloofsbeleving trof me wel. Bakker laat in zijn boek dominee Peebles, die Cassidy’s uitvaartdienst leidde, hierover zeggen: “Cassidy hoorde niet bij één bepaalde stroming; haar spiritualiteit was er een van openheid en allesomvattendheid, ontzag voor en vreugde in de schepping en voor iedereen die daar deel van uitmaakt.” (p. 171)

Ontegenzeggelijk heeft Cassidy iets engelachtigs en daarin ben ik vast niet de enige. Ik werd geraakt door de typeringen die enkelen na haar dood lieten optekenen, zoals de journalist Richard Harrington (“ze was gezegend noch belast met de agressie en ambitie die zoveel andere muzikanten en zangers voortdrijven” (p. 163)) of de muziekcriticus Joel E. Siegel (“maar nog indrukwekkender dan haar muzikale vaardigheid is de pure emotie die ze overbrengt, waardoor ze precies de kern raakt van de gevoelens die wij allemaal bezitten, maar waaraan we slechts stamelend in staat zijn uiting te geven” (p. 175)). Bakker zelf benadrukt haar aversie tegen materiële zaken: “Vijftien jaar na haar dood zou Eva zich volledig misplaatst hebben gevoeld in onze tijd (….). Het was alsof ze wist dat haar leven op aarde kort zou zijn en dat het zinloos was zich te omringen met aardse schatten. (p. 232).

Maar bovenal is daar haar stem die zo hemels klinkt, zo puur. Het is een stem die hoop en troost geeft. Een stem die veel luisteraars de eerste keer dat ze die hoorden, omver heeft geblazen. Het is een uniek geluid met een impact die ik later bij de zangeres van London Grammar, Hannah Reid, nogmaals heb ervaren. Luister maar naar Cassidy’s prachtige covers van ‘True colors’, ‘Over the rainbow’ of ‘Fields of gold’. Voor nu, op deze herfstachtige dag, zou ik willen afsluiten met een verwijzing naar haar nummer ‘Autumn leaves’, dat misschien wel het allerbeste (van) Eva Cassidy is.

Bronnen:
Johan Bakker – Eva Cassidy. De biografie (2012). Uitgeverij Dodo.
Wikipedia