Een zorgtraject in een ziekenhuis bestaat grotendeels uit wachten, vaak zowel tijdens een afspraak als tussen de verschillende bezoeken. Deze zogenaamde ‘doorlooptijd’ kan voor sommigen slopend lang duren. Als patiënt hik je telkens tegen de volgende stap aan, in de hoop dat de klachten verholpen worden, of op zijn minst dat er meer duidelijkheid komt. Het is niet ondenkbaar dat dit proces meer stress oplevert dan de kwaal zelf.

Gelukkig zijn er in de laatste decennia door o.a. technologische ontwikkelingen, betere samenwerking en efficiency enorme sprongen vooruit gemaakt in de totale tijdsduur van een zorgtraject. Ook is er sprake van externe druk, want voor het behalen van een keurmerk van een patiëntenorganisatie of zorgverzekeraar is het vaak nodig om te voldoen aan korte doorlooptijden voor diagnose, ingreep en behandeling.

Over het algemeen is deze tijdsvermindering een goede zaak, want alleen al de reductie van het wachten en de bijbehorende onzekerheid is veel waard. Bovendien is is de patiënt vaak gebaat bij snelle actie, zeker wanneer de situatie ernstig en onzeker is. Men stapt op de trein en hoopt dat snel een aantal stations gepasseerd zijn.

Maar zelfs in dit soort trajecten zijn er ook patiënten die meer tijd willen om alles te verwerken. Die over de verschillende, mogelijke routes willen nadenken. Zo sprak ik een tijd terug met enkele oncologische patiënten waarvan sommigen aangaven dat ze in het begin of later in het traject behoefte hadden om even wat langer stil te staan. “Ik wilde eerst even tijd hebben om over de behandeling na te denken. Ik vond het raar dat het niet aan me gevraagd werd”, verklaarde één van de geïnterviewden. Ze had het nodig om eerst de verschillende mogelijkheden op een rijtje te zetten, de moeilijke situatie te overdenken en heftige emoties te verwerken.

Een opmerking van een andere patiënt sloot daarop aan: “ik kreeg een behandeltraject voorgeschoteld. Ik wilde echter na elke stap de ruimte krijgen om erover na te denken wat ik wil.” Als interviewer was ik dankbaar voor de nieuwe inzichten die deze patiënten bij mij gaven. Bij kanker is het niet altijd een uitgemaakte zaak welke route de patiënt het beste kan afleggen. Soms wil de patiënt even uit de rijdende trein stappen en opnieuw koers bepalen. Werk en gezinssituatie, zingeving en toekomstbeeld zijn criteria waarmee gewikt en gewogen wordt. Op dat moment is de (bedenk)tijd van het juiste moment (kairos) belangrijker dan de chronologische tijd (chronos).

(Hoofdfoto: Radium Hospital, Oslo – Adam Mork/Henning Larsen)